Startpage (Kuhamia Nchi Nyingine) – Swedish Migration Agency

För barn och tonåringar – swahili

Hapa unaweza kusoma kuhusu jinsi maisha yanavyoweza kuwa kwa vijana huko Uswidi, haki za vijana na sheria maalum zilizopo za kuwalinda watoto.

Kwa watoto chini ya miaka 12.

Simulizi ya Amina kuhusu maisha nchini Uswidi

Unaweza kusoma kuihusu kwenye ukurasa huu

Watoto nchini Uswidi huenda shuleni kila siku ya wiki.
Watoto hupata chakula cha mchana bila malipo kila siku shuleni.
Shughuli za burudani za kawaida baada ya shule.
Kila mtu nchini Uswidi lazima atendewe kwa usawa. Haijalishi wewe ni wa jinsia gani, asili yako, dini au uliyempenda. Kila mtu ana haki sawa.
Watoto wana haki ambazo lazima ziheshimiwe na watu wazima.
Ni muhimu kulinda mazingira nchini Uswidi. Pia kuchagua taka na kutumia tena.
Nambari ya simu ya polisi, kikosi cha zimamoto au ambulensi ni 112. Unapiga simu nambari hii katika hali za dharura.

Amina na watoto waliotajwa kwenye barua ni wahusika wa kubuni.

Habari!

Jina langu ni Amina na nina umri wa miaka 12. Ningependa kukuambia kuhusu jinsi ilivyo kuwa mtoto nchini Uswidi.

Ninaenda shuleni kila siku. Watoto wote nchini Uswidi lazima waende shuleni na watoto wote wana haki ya kufanya hivyo. Kwa kawaida mimi huendesha baiskeli kwenda shuleni kila siku kwani iko karibu na ninapoishi. Mimi huvaa helmeti na huwasha taa za baiskeli kukiwa na giza. Watoto wote lazima wavae helmeti wanapoendesha baiskeli.

Nimepata marafiki wengi shuleni, wavulana na wasichana na sisi hucheza pamoja kwenye uwanja wa shule wakati wa mapumziko kati ya masomo. Pia tunacheza nje wakati wa baridi na wakati huo ni muhimu kuvaa mavazi yenye joto.

Nchini Uswidi, huvai sare za shule. Unaweza kuvaa chochote unachotaka kutoka kwenye nguo zako. Inaweza kuwa jambo zuri kuwa na jozi ya glavu ikiwa umekuwa ukicheza kwenye theluji wakati wa mapumziko.

Shule huanza saa mbili asubuhi (08:00) na ni muhimu kufika kwa wakati. Masomo ninayopenda zaidi ni hisabati na muziki, lakini tunasoma masomo mbalimbali kila siku.

Saa tano na nusu (11.30) mimi hula pamoja na wanafunzi wenzangu na walimu. Milo ya shuleni ni nzuri, lakini nadhani ni ajabu kwamba wengine wanakunywa maziwa. Si jambo la kawaida nchini Siria, nchi yangu ya asili. Hakuna mtu anayepaswa kulipa chochote ili kula shuleni. Nadhani ni nzuri kwa sababu unahitaji kula ili kuweza kusoma. Leo, chakula ninachopenda kimeandaliwa: tambi na mchuzi wa nyama ya kusaga!

Shule yangu inaisha saa tisa alasiri (3:00 pm). Watoto wadogo wakati mwingine huhitaji kubaki shuleni kwa muda mrefu zaidi, hadi baba au mama yao awachukue. Kisha wanaweza kuwa katika kituo cha baada ya shule, ambapo wanaweza kucheza, kula vitafunio na kufanya kazi za nyumbani. Nilidhani ilifurahisha kuwa katika kituo cha baada ya shule nilipokuwa mdogo!

Mama na baba yangu nyakati fulani huja shuleni ili kukutana na walimu wangu na kuzungumza kuhusu jinsi mambo yanavyoendelea. Kisha mimi pia huwaambia kuhusu kile ninachofikiri ni nzuri na kile ninachoweza kuhitaji usaidizi zaidi.

Kwa kawaida tunapata kazi za nyumbani kila wiki, yaani, kazi ya shuleni tunayofanya nyumbani. Mara nyingi mimi hutumia kompyuta yangu. Ilichukua muda kujifunza jinsi ya kuitumia, lakini nilipata msaada kutoka kwa walimu wangu na marafiki zangu kwa hivyo sasa iko sawa. Wakati fulani ninahitaji msaada wa ziada katika kazi yangu ya shule. Kisha wazazi wangu na walimu wangu hunisaidia.

Jambo ambalo lilikuwa geni kwangu nilipokuja nchini Uswidi ni kwamba watu wazima lazima waheshimu watoto, kama vile watoto lazima warudishe heshima hiyo. Hii inamaanisha, kwa mfano, kwamba walimu hawaruhusiwi kuwakaripia wanafunzi kwa jambo ambalo lilifanyika shuleni. Hakuna mtu mzima nchini Uswidi anayeruhusiwa kumchapa mtoto! Ni marufuku!

Shuleni tunajifunza zaidi ya masomo ya kawaida ya shule, kwa mfano kwa nini ni muhimu kutunza sayari na mazingira yetu. Unaweza kufanya hivyo kwa kuchagua takataka na kutumia tena. Kutumia tena kunamaanisha kutumia kitu kutengeneza kingine kipya. Chupa tupu ya soda ya plastiki inaweza kutumiwa tena na kuwa chupa mpya ya soda. Nadhani hiyo ni nzuri.

Nchini Uswidi, watu wanapenda mazingira ya asili sana; unaweza kwenda matembezi msituni na kuchuma matunda madogo. Kuna aina mbalimbali za matunda madogo ambazo siwezi kumbuka majina yao! Ninalopenda ni bluberi na nimejifunza kuoka pai ya bluberi.

Majirani zetu wana mtu wa tofaa kwenye bustani lao na katika majira ya kupukutika kwa majani wakati mwingine sisi huonja matofaa. Napenda majira ya kupukutika kwa majani nchini Uswidi. Hali ya hewa inazidi kuwa baridi na mvua inanyesha na kuna upepo mwingi, lakini kuna rangi nyingi nje! Majani kwenye miti ni kijani mwanzoni, lakini katika majira ya kupukutika kwa majani yanabadilika rangi ili kuwa njano, nyekundu au hudhurungi. Sijawahi kuona hiyo hapo awali. Mvua inaponyesha, tunapaswa kuvaa mavazi ya mvua na viatu vya mpira, la sivyo tunaweza kupata mafua!

Mara moja kwa wiki ninaenda kwenye mazoezi ya kuogelea baada ya shule. Napenda sana kuogelea na nimepata marafiki huko. Wakati mwingine mimi husafiri kwa basi hadi huko mwenyewe. Ni umbali mfupi kutoka ninapoishi. Nimejifunza jinsi ya kununua tiketi na mahali pa kushuka kwenye basi.

Baadhi ya wanafunzi wenzangu wana mambo wanayopenda kuyafanya baada ya shule, kwa mfano kandanda, kucheza ala za muziki au ni wanaskauti. Nadhani ni jambo la kufurahisha kuwa na marafiki zangu kwenye bustani, ambapo tunaweza kuteleza barafuni katika majira ya baridi. Katika majira ya joto, tunapenda kwenda ziwani kuogelea. Wakati mwingine tunakaa tu katika nyumba za wenzetu na kucheza michezo ya video au kitu kingine cha kufurahisha. Kidogo ya kile tunachohisi wakati huo.

Amina

Maswali ya kufikiria na kuzungumzia:

Una maoni gani kuhusu barua ya Amina?
Kuna kitu chochote kwenye barua hiyo kilicho kipya kwako?
Je, huwa unaenda shuleni kila siku?
Je, unapenda kufanya nini katika muda wako wa mapumziko?

Mkataba wa Haki za Mtoto

Amina pia anaandika kuhusu watu wazima kuwaheshimu watoto. Katika Mkataba wa Haki za Mtoto, ambayo ni sheria nchini Uswidi, inasema kwamba watoto wana haki zao wenyewe na sote tuko sawa.

Bango kuhusu Mkataba wa Haki za Mtoto (kwa Kiingereza) External link.

Dharura ya papo hapo

Ikiwa kitu cha papo hapo kitatokea, kwa mfano ajali, moto au uhalifu, lazima upige simu 112.

112 ni nambari ya dharura nchini Uswidi. Dharura ni wakati unahitaji msaada wa haraka kutoka kwenye ambulensi, kikosi cha zimamoto au polisi. Hawa wanaaminika nchini Uswidi. Mtu hujibu kila wakati unapopiga simu. Watakuuliza kilichotokea na kutuma msaada sahihi.

Kumbuka kwamba nambari 112 inaweza kupigwa tu katika hali ya dharura au ya kutishia maisha!

Simulizi ya Rolly kuhusu safari ya kwenda Uswidi

Unaweza kusoma kuihusu kwenye ukurasa huu:

Uzoefu wa Rolly wa kuhamia nchini Uswidi.
Safari ya ndege kwenda Uswidi.
Mapokezi kwenye uwanja wa ndege.
Nyumba mpya.
Misimu tofauti na hali ya hewa.

Rolly na watoto waliotajwa kwenye barua ni wahusika wa kubuni.

Habari!

Jina langu ni Rolly na nina umri wa miaka kumi. Ninaishi katika sehemu ya kaskazini mwa Uswidi pamoja na familia yangu. Tulihamia hapa kutoka Kongo nilipokuwa na umri wa miaka saba. Tulisafiri kwa ndege. Nilifikiri ingekuwa jambo la kufurahisha na kusisimua, kwani ilikuwa mara yangu ya kwanza kusafiri kwa ndege. Kila kitu kilikwenda vizuri, chakula kilikuwa kizuri na nililala nilipokuwa kwenye ndege. Ni muhimu kuwasikiliza wazazi wako na wafanyakazi kwenye uwanja wa ndege na kwenye ndege.

Tulipofika nchini Uswidi, tulikutana na watu katika uwanja wa ndege waliotupeleka kwenye nyumba yetu mpya. Tulisafiri kwa gari kwa muda mrefu kabla ya kufika tulikokuwa tukienda. Tulipitia miji kadhaa lakini pia misitu mingi. Sijawahi kuona misitu mingi hivyo!

Uswidi ni tofauti sana na Kongo, lakini ninapenda sana nyumba yangu mpya. Mimi pamoja na familia yangu tunaishi kwenye fleti katika ghorofa ya tatu. Ina jiko, sebule, bafu na vyumba viwili vya kulala. Mimi na dada yangu hulala katika chumba kimoja, lakini ni vigumu wakati mwingine.

Niliona kwamba majirani zangu walikuwa na mbwa aliyeruhusiwa ndani ya nyumba. Nchini Kongo, mbwa kwa kawaida huwa nje, lakini hapa Uswidi, watu wengi wana wanyama vipenzi ndani ya nyumba.

Mwanzoni nilihisi ajabu kusikia lugha ya Kiswidi ikizungumzwa kila mahali, lakini nilijifunza haraka shuleni.

Niko katika darasa la nne. Shule ilikuwa ngumu mwanzoni kwa sababu sikuelewa Kiswidi, lakini sasa sina ugumu wa kuelewa masomo. Walimu wangu wananisaidia sana na ninaweza kuwauliza chochote kinachonitatiza. Kuna muuguzi shuleni, kwa hivyo nikiugua katika siku ya shule, ninaweza kwenda kwa muuguzi ili kupata msaada.

Nina marafiki wengi shuleni. Rafiki ninayempenda zaidi anaitwa Maja. Pia anapenda soka na huwa tunacheza pamoja wakati wa mapumziko.

Wakati mwingine ninatamani sana kwenda nyumbani, hasa katika majira ya baridi wakati kuna baridi. Kunaweza kuwa baridi sana hapa na mara nyingi theluji hunyesha. Maja na marafiki zangu wengine wamenionyesha jinsi ya kuendesha sleji thelujini ni inafurahisha sana.

Ukivaa nguo za nje zenye joto, kwa mfano ovaroli, hutahisi baridi unapocheza kwenye theluji. Mara nyingi hupata joto kidogo!

Baada ya kucheza kwenye theluji, mara nyingi huwa tunaingia ndani na kula "vitafunio". Fika inamaanisha kunywa maziwa, chokoleti moto au juisi na kula kuki au mikate midogo pamoja na marafiki. Napenda mikate midogo ya mdalasini, ambayo ni ya kawaida sana nchini Uswidi.

Nchini Uswidi kuna misimu minne: majira ya kuchipua, joto, kupukutika kwa majani na baridi. Msimu ninaopenda zaidi ni majira ya joto. Kuna joto na jua na jambo bora zaidi ni kwamba ninaweza kuvaa fulana na suruali fupi na kucheza soka nje. Katika majira ya joto tuna mapumziko ya majira ya joto ya muda mrefu kutoka shuleni. Ninatumia wakati mwingi na marafiki zangu nje nikicheza na kuogelea. Nilipokuja nchini Uswidi sikuweza kuogelea na nililazimika kutumia jaketi ya kuokoa uhai nilipokuwa majini. Sasa nimekuwa nikienda shule ya kuogelea na nimekuwa nikiogelea kama sehemu ya elimu ya mazoezi shuleni, kwa hivyo ninajua jinsi ya kuogelea.

Hapa, pamoja na mtu mzima unaweza kusoma kuhusu jinsi ya kuogelea kwa usalama (kwa Kiswidi) External link.

Tunaishi karibu na ziwa. Kwa kawaida huwa tunaenda huko kuogelea na kula aiskrimu. Katika majira ya joto, jua huwaka hadi jioni. Mwanzoni ilikuwa vigumu kupata usingizi kwa sababu kulikuwa na mwangaza nje.

Mwishoni mwa Juni ni katikati ya majira ya joto na unaweza kuona bendera ya Uswidi kila mahali na katika milingoti ya katikati ya majira ya joto. Mlingoti wa katikati ya majira ya joto umefunikwa kwa majani na maua na watu kwa kawaida hucheza dansi karibu nayo. Tunachoma soseji na marafiki na kucheza. Mkesha wa Katikati ya Majira ya Joto ndiyo siku ndefu zaidi ya mwaka na sisi watoto kwa kawaida huchelewa kulala.

Karibu Uswidi, natumaini utafurahia kuwa hapa!

Rolly

Maswali ya kufikiria na kuzungumzia:

Ulipenda nini kuhusu barua ya Rolly?
Unaweza kuogelea? Unajua jinsi ya kuoga kwa usalama?
Kuna kitu chochote kwenye barua hiyo kilichokuwa kipya kwako?

Simulizi ya Solomon kuhusu mila ya Uswidi

Unaweza kusoma kuihusu kwenye ukurasa huu:

Sherehe ya Lucia.
Krismasi nchini Uswidi.
Chakula cha kawaida nchini Uswidi.

Solomon na watoto waliotajwa kwenye barua ni wahusika wa kubuni.

Habari!

Jina langu ni Solomon na nina umri wa miaka 9. Hapa Uswidi kuna mila nyingi ambazo ni tofauti na ile niliyozoea kusherehekea na familia yangu nchini Eritrea. Mwanzoni, mila nyingi za Uswidi zilikuwa geni kwangu, lakini nilifurahia kujifunza kuzihusu.

Jana, kwa mfano, tulisherehekea Lucia shuleni. Ilifurahisha sana! Darasa langu lilikuwa na onyesho la Lucia ambapo sote tulivalia mavazi maalum na kuimba nyimbo. Nilikuwa nimevaa kama kibwengo.

Baadaye tulipata chokoleti moto na "mkate mdogo wa zafarani". Lussekatt ni mkate mdogo wa njano unaofanana na herufi S, na nadhani ulikuwa mtamu!

Hata ingawa mimi hutumia kiti cha magurudumu, ninaweza kuwa sehemu ya sherehe ya Lucia. Ilinifurahisha. Nchini Uswidi, inawezekana kufika karibu kila mahali ukiwa kwenye kiti cha magurudumu. Inafanya kila kitu kiwe shwari kidogo kwangu na ninaweza kushiriki katika shughuli nyingi.

Baada ya Lucia, ni karibu na Krismasi. Nchini Uswidi, watu wengi husherehekea Krismasi, hata wale ambao hawaamini Mungu.

Wakati wa Krismasi, kwa kawaida wewe hutumia wakati pamoja na familia yako, kula chakula maalum cha Krismasi na kupeana zawadi za Krismasi. Kisha tunapata mapumziko ya wiki mbili kutoka shuleni.

Pia huwa tunaoka kuki za mkate wa tangawizi na kunywa julmust, ambayo ni aina ya kinywaji kisicholewesha.

Ilinichukua muda kuzoea chakula cha Uswidi, lakini sasa nakipenda. Hapa mtu hula viazi vingi pamoja na nyama au samaki. Nyumbani bado tunakula chakula cha Eritrea, lakini pia tumeanza kula chakula cha Uswidi. Nadhani vyote viwili ni vizuri!

Je, wajua kwamba Uswidi ina mfalme na malkia? Lakini hawaruhusiwi kufanya maamuzi, kama ilivyo katika baadhi ya nchi nyingine. Mfalme na malkia wanaishi katika mji mkuu wa Stockholm.

Katika wikendi ninakutana na marafiki zangu. Wikendi hii nitakutana na rafiki yangu Rolly. Tunaenda kwenye sinema.

Solomon

Maswali ya kufikiria na kuzungumzia:

Una maoni gani kuhusu barua ya Solomon?
Umewahi kusikia kuhusu Lucia hapo awali?
Je, huwa unasherehekea sikukuu zozote katika familia yako?
Una vyakula vyovyote unavyokula katika matukio maalum pekee?

Maneno ya kawaida
Kiswidi	Kiingereza	Kiswidi
Karibu	Welcome	Välkommen
Hujambo	Hello	Hej
Habari zako?	How are you?	Hur mår du?
Nzuri	I am fine	Jag mår bra
Asante	Thank you	Tack
Karibu	You are welcome	Varsågod
Tafadhali	Please	Snälla
Samahani	Sorry	Förlåt
Unaitwaje?	What is your name?	Vad heter du?
Jina langu ni …	My name is ...	Jag heter ...
Sielewi	I do not understand	Jag förstår inte
Sizungumzi Kiswidi	I do not speak Swedish	Jag pratar inte svenska
Kwaheri	Goodbye	Hej då

För tonåringar – swahili

Kwa vijana, miaka 13 hadi 18.

Haki zako kama mtoto nchini Uswidi

Nchini Uswidi unachukuliwa kuwa mtoto hadi ufike umri wa miaka 18. Mkataba wa Umoja wa Mataifa wa Haki za Mtoto, unaoitwa Mkataba wa Watoto, ni sheria nchini Uswidi. Mkataba wa Haki za Mtoto unasema haki ambazo watoto wote wanazo. Pia kuna sheria nyingine nchini Uswidi zinazolinda watoto. Hapa unaweza kusoma kuhusu baadhi ya haki na sheria maalum zilizopo ili kuwalinda watoto.

Watoto wote wana haki ya kuwa huru kutokana na dhuluma. Hakuna mtu mzima anayeweza kukupiga, kukupiga teke, kukusukuma, kuvuta nywele zako au kukutishia.

Wasiliana na polisi kwenye simu 114 14 ikiwa unadhulumiwa.

Ukiwa hatarini, piga simu 112.

Tembelea tovuti ya kutahadharisha ya SOS sosalarm.se External link.

Ndoa za utotoni ni marufuku

Katika nchi mbalimbali kuna vikomo tofauti vya umri unapozingatiwa kuwa mtu mzima na unapozingatiwa kuwa mtoto. Sheria za kuolewa hutofautiana kati ya nchi mbalimbali.

Nchini Uswidi wewe ni mtoto hadi siku unapofikisha umri wa miaka 18, na kabla ya hapo huwezi kuolewa.

Hii ni kwa sababu inaaminika kwamba mtoto hapaswi kubeba jukumu linaloambatana na kuishi katika ndoa. Ndoa za utotoni zinaweza kusababisha watoto kujihisi vibaya kimwili na kisaikolojia kwa sababu mtoto anaweza kuathiriwa katika ukuaji wake kama mtu binafsi na kuishi maisha anayostahili.

Unapofika umri wa miaka 18, unaweza kuamua iwapo unataka kuolewa na ikiwa ndivyo, na nani. Hakuna mtu anayeweza kumlazimisha au kumdanganya mtu yeyote kwenye ndoa. Ni kinyume cha sheria kujaribu kumlazimisha au kumdanganya mtoto kusafiri kwenda nchi nyingine kuolewa. Pia ni uhalifu unaoweza kusababisha kifungo. Pia ni kinyume cha sheria kumlazimisha mtoto kuishi katika uhusiano unaofanana na ndoa. Wakati mtu mzima anafanya ngono na mtoto aliye chini ya umri wa miaka 15, inazingatiwa kuwa ubakaji.

Ikiwa mtu yuko chini ya umri wa miaka 18 na ameolewa

Ikiwa mmoja wa mwanandoa alikuwa chini ya umri wa miaka 18 alipoolewa, ndoa hiyo itabatilishwa nchini Uswidi.

Ikiwa uko chini ya umri wa miaka 18 na unaomba hifadhi pamoja na mtu uliyeolewa naye, badala ya kuwa na wazazi wako, unachukuliwa kuwa mtoto asiyeandamana na mtu mzima. Kisha utapata mlezi ambaye atakusaidia kuwasiliana na mamlaka.

Hapa unaweza kumgeukia

Ikiwa una maswali au unahitaji msaada, unaweza kuzungumza na mwalimu, mshauri au mhudumu. Unaweza pia kutumia Swedish Migration Agency au huduma ya ustawi wa kijamii ya manispaa. Ikiwa una mlezi, unaweza pia kumtegemea.

Iwapo unaogopa kwamba wewe au mtu unayemjua ataolewa, unaweza kupiga simu kwa polisi kwenye nambari 114 14.

Ukeketaji wa wanawake ni marufuku

Ukeketaji wa wanawake au tohara ya wanawake kama wengine wanavyouita, hutokea katika sehemu nyingi ulimwenguni. Ukeketaji wa wanawake ni pale unapokata au kushona sehemu nyeti ya nje ya msichana au kuiharibu kwa njia nyingine. Hakuna mtu anayeruhusiwa kufanya utaratibu kama huo kwa msichana, hata ikiwa imekuwa desturi katika familia.

Ukeketaji wa wanawake ni marufuku kabisa nchini Uswidi na huchukuliwa kuwa uhalifu mkubwa. Mtu yeyote ambaye amekeketwa hataadhibiwa.

Wasiliana na polisi kwa simu 114 14 ikiwa unaogopa kwamba wewe au mtu unayemjua atakeketwa. Unaweza pia kupiga simu kwa nambari ya usaidizi wa kitaifa wa wanawake wa Uswidi (Kvinnofridslinjen) kwenye 020-50 50 50 ili upate ushauri na usaidizi. Kvinnofridslinjen nambari ya usaidizi wa kitaifa wa wanawake ambao wamekabiliwa na vitisho au dhuluma.

Ukeketaji wa wanawake – tohara ya sehemu nyeti za wasichana - 1177 (kwa Kiswidi)External link, opens in new window. External link.

Youmo – Nimechanganywa kiasili, ninawezaje kupata msaada? (kwa Kiswidi) External link.

Una haki ya kuepuka dhuluma na ukandamizaji unaohusiana na heshima

Katika baadhi ya familia na koo, ni muhimu kwamba hakuna sifa mbaya kuhusu familia. Kunaweza kuwa na sheria kuhusu nguo ambazo mtu anaweza kuvaa, ni nani unayeweza kuchangamana naye, kwamba huwezi kuwa pamoja na kuoa mtu unayetaka au kusoma na kufanya kazi na kile unachotaka.

Sheria hizi huwa kali zaidi kwa wasichana, lakini pia kuna sheria zinazotumika kwa wavulana. Ikiwa sheria zinakufanya utendewe vibaya au kuadhibiwa, inaitwa unyanyasaji au ukandamizaji unaohusiana na heshima. Baadhi yao wanaweza kuchapwa, kutishiwa au kuitwa majina mabaya. Kumpitisha mtu kwa hii kunakiuka Mkataba wa Haki za Mtoto na sheria ya Uswidi.

Wakati fulani watoto hulazimika kuwaangalia ndugu zao kwa sababu familia ina wasiwasi kwamba uvumi utaenezwa kuwahusu. Lakini watu wote wana haki ya kuishi maisha yao jinsi wanavyopenda. Hii inatumika bila kujali dini au utamaduni wa mtu na nchi au familia yake. Watoto wote wana haki ya kuishi maisha yao na hawapaswi kumdhibiti mtu mwingine.

Hapa unaweza kumgeukia

Ikiwa wewe au mtu unayemjua yuko katika mazingira magumu, unaweza kumwendea mwalimu wa shule yako, huduma ya ustawi wa kijamii katika manispaa yako au Swedish Migration Agency ili upate msaada. Pia kuna mashirika mbalimbali yanayotoa usaidizi na taarifa kuhusu dhuluma na ukandamizaji unaohusiana na heshima.

GAPF – Riksorganisation mot hedersvåld (kwa Kiswidi) External link, opens in new window. External link.: Hapa unaweza kupata usaidizi ikiwa wewe mwenyewe au mtu mwingine anafanyiwa dhuluma au ukandamizaji unaohusiana na heshima. Unaweza kupiga simu 08-711 60 32, barua pepe au gumzo.

Kärleken är fri (kwa Kiswidi):External link, opens in new window. External link. Hapa unaweza kupata usaidizi kupitia gumzo na barua pepe ikiwa una maswali kuhusu dhuluma au ukandamizaji unaohusiana na heshima, haki, mapenzi, ndoa ya kulazimishwa au ukeketaji.

Tris – Tjejers rätt i samhället (kwa Kiswidi)External link, opens in new window. External link.: Hapa unaweza kupata usaidizi ikiwa unahisi kuwekewa vikwazo na familia au jamaa zako, au unatishiwa au kudhulumiwa unapojaribu kufanya maamuzi yako mwenyewe. Piga simu 010-255 91 91.

Usawa wa watu wote

Nchini Uswidi, kuna sheria kadhaa zinazohusika na ukweli kwamba watu wote wana thamani sawa na haki sawa. Tunapaswa kuwa na haki na fursa sawa bila kujali sisi ni nani, jinsi tulivyo, tunakotoka, tunachoamini, tunayempenda au jinsi tunavyofanya kazi.

Kuna sheria za kumzuia mtu kubaguliwa au haki zake kukiukwa. Kama binadamu, tunaruhusiwa kuhisi, kufikiri na kuamini tunavyotaka lakini haturuhusiwi kufanya chochote. Imeelezwa katika katiba kwamba watu wote wana haki ya kueleza mawazo yao, maoni na hisia mradi tu hawamuudhi mtu mwingine yeyote. Ni lazima sote tuheshimu haki ya binadamu wenzetu ya utambulisho wao na machaguo ya maisha.

Usawa wa kijinsia

Usawa unamaanisha kwamba wavulana na wasichana wanapaswa kuthaminiwa kwa usawa na kuwa na fursa sawa maishani. Pia inamaanisha kwamba wanaume na wanawake watu wazima lazima wawe na haki na wajibu sawa. Lazima wawe na uwezo sawa wa kuathiri jamii na maisha yao wenyewe.

Miaka 100 iliyopita haikuwa hivyo nchini Uswidi. Wakati huo, wanawake hawakuwa na ushawishi mkubwa wa kujieleza katika maisha yao. Wengi wa waliosoma na kufanya kazi walikuwa wanaume, huku wanawake wakikaa nyumbani na kuwalea watoto, kufanya usafi na kufua nguo. Tangu wakati huo, mengi yamebadilika.

Katika familia nyingi nchini Uswidi leo, wazazi wote wawili hufanya kazi na kusoma na watoto wako katika shule ya chekechea, shule na kituo cha baada ya shule wakati wa mchana. Nyumbani, wazazi wote wawili mara nyingi husaidiana kufanya usafi, kuosha, kufanya ununuzi na kupika, na kuwalea watoto pamoja,

Ili jamii iwe na haki kadiri iwezekanavyo na kuwapa wanawake na wanaume uwezo sawa wa kuathiri jamii na maisha yao wenyewe Riksdag ya Uswidi imeamua kuhusu malengo mbalimbali ya usawa.

Malengo yanahusu

wanaume na wanawake lazima wawe na fursa sawa ya kujitegemea kifedha ili kwamba hakuna mtu anayemtegemea mwingine kifedha
wavulana na wasichana lazima wapate ufikiaji sawa wa elimu na haki ya kuchagua kile wanachotaka kusomea
wanaume na wanawake lazima wawe na fursa sawa ya kuamua kuhusu miili yao wenyewe na unyanyasaji wa wanaume dhidi ya wanawake unapaswa kukoma
kazi inayofanyika nyumbani lazima igawanywe kati ya wanaume na wanawake. Inamaanisha kwamba akina dada na kaka katika familia moja wanapaswa kusaidia pia vivyo hivyo katika mambo yanayohitaji kufanywa.

Utambulisho wa kijinsia na mwelekeo wa kingono

Nchini Uswidi, kila mtu ana haki ya utambulisho wake mwenyewe wa kijinsia na mwelekeo wa kingono. Utambulisho wa kijinsia unahusu jinsia unayohisi, bila kujali kile ambacho wengine wanatarajia. Mwelekeo wa kingono unahusu jinsia ambayo mtu anavutiwa na kupenda. Una haki ya kupenda na kuwa na yeyote unayetaka, bila kujali iwapo mtu huyo ni wa jinsia sawa au tofauti na yako.

Ikiwa hutaki, huna wajibu wa kufichua kwa wengine mwelekeo wako wa kingono au utambulisho wako wa kijinsia. Hakuna mwelekeo wa kingono au utambulisho wa kijinsia unaovunja sheria, lakini ni kinyume cha sheria kumtendea mtu kwa njia isiyo ya haki au mbaya zaidi, kwa mfano shuleni au katika shirika, kwa sababu ya mwelekeo wa kingono au utambulisho wa kijinsia wa mtu huyo.

Hapa unaweza kumgeukia

Kuna mashirika kadhaa tofauti na mapokezi ya vijana unayoweza kugeukia ikiwa unataka kupata maelezo zaidi au unahitaji usaidizi.

RFSL (kwa Kiswidi)External link, opens in new window. External link.

Kupitia shirika hili unaweza kuungana na watu wengine wa LGBTQI, kushiriki katika shughuli mbalimbali na kupata usaidizi. Pia wana mtandao wa watu ambao ni wageni nchini Uswidi, RFSL Newcomers (kwa Kingereza)External link, opens in new window. External link..

UMO – kuhusu ngono, afya na mahusiano (kwa Kiswidi)External link, opens in new window. External link.

UMO ni tovuti ya kila mtu mwenye umri wa miaka 13–25 ambapo unaweza kusoma zaidi kuhusu mwelekeo wa kingono na utambulisho wa kijinsia.

Ubaguzi wa rangi

Ubaguzi wa rangi huchukulia kwamba watu wanaweza kugawanywa katika vikundi tofauti na kwamba watu wa vikundi fulani hawana thamani. Inaweza, kwa mfano, kuwa kuhusu kugawanya watu kulingana na rangi ya ngozi, utamaduni au dini.

Nchini Uswidi kuna sheria za kuwalinda watu dhidi ya kuathiriwa na ubaguzi wa rangi. Kwa mfano ni marufuku kumnyima mtu kazi au makazi kwa sababu ya jina au asili ya mtu. Pia ni marufuku kuvaa vito na nguo zilizo na swastika, maandishi au ishara nyingine ambazo ni za ubaguzi wa rangi au za kukera kikundi fulani. Pia hairuhusiwi kueneza taarifa kwamba kikundi au mtu hana thamani kwa sababu ya, kwa mfano, rangi ya ngozi au dini.

Wakati mwingine unapotendewa vibaya, inaweza kuwa ngumu kujua iwapo kile ambacho unapitia ni kinyume cha sheria au la. Zungumza na mtu unayemwamini kuhusu kilichotokea, kama vile mwalimu au mtu mwingine unayemwamini.

Soma zaidi kuhusu haki za watoto

Hati iliyo rahisi kusoma kuhusu Mkataba wa Haki za Mtoto (kwa Kingereza)External link, opens in new window. External link.

Bango kuhusu Mkataba wa Haki za Mtoto (kwa Kingereza)External link, opens in new window. External link.

Ombudsman wa Watoto (The Ombudsman for Children) (kwa Kingereza)External link, opens in new window. External link.

Haki za Watoto katika Jamii (Children´s Rights in Society) (kwa Kiswidi)External link, opens in new window. External link.

Save the Children (kwa Kiswidi) External link.

Watoto wasio na wazazi/walezi

Taarifa kwa wewe unayesafiri kwenda Uswidi bila wazazi wako

Umepokea makazi ya kudumu nchini Uswidi na hivi karibuni utasafiri kwenda huko. International Organization for Migration (IOM) hukupa taarifa kuhusu unachohitaji kubeba kwenye safari yako ya kwenda Uswidi. Una hati za utambulisho (kwa mfano, pasipoti ya nchi yako ya asili, kitambulisho au cheti cha kuzaliwa) au hati nyingine muhimu (kwa mfano), vyeti vya shule, alama za shule, kadi za afya au vyeti vya vifo vya jamaa), basi lazima ulete hati halisi.

Nini kinatokea siku ya kwanza?

IOM ina jukumu la kukufikisha salama nchini Uswidi. Utasafiri kwa ndege hadi Uswidi, kisha utalazimika kusafiri zaidi kwa ndege, treni au gari ili ufike kwenye nyumba yako mpya. Mtu anayefanya kazi katika manispaa atakutana nawe katika uwanja wa ndege na kuandamana nawe hadi mahali utakapoishi. Mamlaka ya Uswidi italipia safari yako, na gharama wakati wa safari na baada ya kufika nchini Uswidi, kwa mfano usafiri, chakula na makazi.

Nitaishi wapi?

Nchini Uswidi utaishi na familia au katika malazi ya kikundi pamoja na watoto na vijana wengine. Katika malazi ya kikundi kuna watu ambao watawajibika kwako na ambao wanaweza kukusaidia. Ili kila mtu afurahi na kuwa na wakati mzuri, kutakuwa na sheria za kila mtu kufuata. Sheria moja inaweza kwa mfano kuwa kwamba kunapaswa kuwa na kimya wakati fulani jioni au kwamba chakula cha jioni kinaandaliwa wakati mahususi kila siku.

Ukifika nchini Uswidi pamoja na watu wazima ambao si wazazi wako, au ikiwa una jamaa nchini Uswidi ambao unataka kuishi nao, mamlaka zinaweza kuchunguza ikiwa unaweza kuishi nao au karibu nao.

Naweza kupata usaidizi gani?

Mlezi maalum

Ikiwa wazazi wako hawako nchini Uswidi, kutakuwa na mtu maalum atakayehakikisha kwamba unapata huduma na usalama. Mtu huyo anaweza, kwa mfano, kukusaidia unapowasiliana na mamlaka, kushughulikia fedha zako na kuhakikisha kwamba unaenda shuleni. Mtu huyo atamaliza kazi yake utakapofikisha umri wa miaka 18 kama sheria na umekuwa mtu mzima kwa mujibu wa sheria ya Uswidi.

Huduma ya ustawi wa kijamii

Nchini Uswidi kuna manispaa 290 na kila manispaa ni sehemu iliyoainishwa kijiografia ya Uswidi. Kila manispaa ina shirika linaloongoza ndani ya manispaa na linawajibika kwa shule, utunzaji wa wazee na usaidizi kwa familia.

Huduma ya ustawi wa kijamii ni sehemu ya manispaa na ina jukumu la kusaidia kila mtu anayeishi hapo. Huduma ya ustawi wa kijami huteua mtu ambaye, pamoja nawe, mtafanya mpango wa malazi, shule, utunzaji na mambo mengine ambayo ni muhimu ili maisha yako yawe mazuri nchini Uswidi. Mwasiliani wako pia ana jukumu la kuhakikisha kwamba unapata usaidizi unaohitaji kutoka kwa jamii ya Uswidi.

Shule

Nchini Uswidi, watoto wote wana haki ya kupata elimu na ni ya bure. Shule ya msingi ni ya lazima nchini Uswidi. Hii inamaanisha kwamba lazima uende shule na kuhudhuria madarasa siku tano kwa wiki, Unahitaji kujifunza Kiswidi ili uweze kushiriki kikamilifu katika jamii na baadaye kuweza kupata kazi. Wakati wa saa za shule, unaweza kuzungumza na mwalimu au mshauri wako ikiwa unahitaji msaada au ikiwa huna uhakika kuhusu jambo lolote. Baada ya shule kutakuwa na wakati wa kufanya kazi yako ya nyumbani au kufuatilia kipendwa. Nchini Uswidi, unaweza pia kufanya kazi baada ya saa za shule na wakati wa likizo, kuanzia umri wa miaka 16.

Huduma ya afya

Huduma ya afya ni ya bure kwa watoto nchini Uswidi. Ukiwa mgonjwa, unaweza kuzungumza na daktari au mtaalamu mwingine wa huduma ya afya kuhusu matatizo yako. Wana jukumu la usiri na kwa hivyo hawaruhusiwi kumwambia yeyote kuhusu kilichotokea kati yenu. Wasiliana na muuguzi wa shule yako au kituo cha afya ikiwa unataka kuweka miadi na daktari.

Hapa unaweza kupata mtoa huduma wa afya aliye karibu nawe: www.1177.se/hitta-vard/ (kwa Kiswidi) External link.

Ninaweza kuungana tena na familia yangu?

Ikiwa umetenganishwa na familia yako na unahitaji msaada wa kuwapata, unaweza kuwasiliana na Swedish Red Cross. Wanaweza kukusaidia kutafuta jamaa.

Tovuti yao ni: www.rodakorset.se (kwa Kiswidi)External link, opens in new window. External link.

Ushauri wa simu: 020-415 000

Ukipenda, wazazi na ndugu zako wanaweza kutuma ombi la kukutana tena nawe nchini Uswidi. Kwa kawaida huchukua muda mrefu kuanzia kuwasilishwa kwa ombi hadi upokee jibu, na kuna sheria nyingi tofauti za kuungana na familia.

Soma zaidi kuhusu kuunganishwa tena na familia na jinsi ya kutuma ombi (kwa Kingereza)

Elimu

Nchini Uswidi, ni lazima kwenda shule kutoka shule ya awali hadi sekondari ya juu. Shule ya Uswidi ni bure na chakula cha mchana kinajumuishwa kila siku. Huenda ukahitaji kuhudhuria kinachojulikana kama darasa la maandalizi kabla ya kuanza shule na wanafunzi wa Uswidi. Walimu wako na wafanyikazi wa shule watakuwepo kukuongoza na kukusaidia.

Elimu nchini Uswidi

Kwenda shule ni sehemu muhimu ya kukua nchini Uswidi. Pia utaanza shule baada ya kuhamia nchini Uswidi.

Shule ya Uswidi ina viwango tofauti: darasa la chekechea, shule ya msingi na shule ya sekondari ya juu. Ukiwa na umri wa miaka sita, unaanza shule ya chekechea na mwaka unaofika umri wa miaka kumi na sita, unamaliza darasa la tisa. Kisha shule ya msingi inafika mwisho. Kisha unaweza kuanza shule ya sekondari ya juu, ambapo unaweza kusoma kwa miaka mitatu.

Shule ya upili si ya lazima, lakini ni muhimu kwako kwenda shule ya upili kwa sababu inafanya iwe rahisi kwako kupata kazi. Ili kusoma katika chuo au chuo kikuu, itabiti uende shule ya sekondari ya juu.

Nchini Uswidi, elimu ni ya bure kwa kila mtu. Wavulana na wasichana huenda shuleni pamoja. Mlo wa bila malipo hujumuishwa wakati wa mapumziko ya chakula cha mchana shuleni kila siku. Nchini Uswidi, sare za shule hazivaliwi. Unaamua mwenyewe kile unachotaka kuvaa shuleni.

Kwenda shuleni nchini Uswidi

Unapokuja nchini Uswidi, unawekwa shuleni. Huko, walimu watakisia kwanza maarifa uliyonayo tayari, ili uwekwe kwenye darasa sahihi. Kisha wanapanga kile ambacho utajifunza. Ni kawaida kwa watoto ambao ni wapya nchini Uswidi kuhudhuria darasa la maandalizi kwanza. Katika darasa la maandalizi utajifunza lugha ya Kiswidi na kuhusu utamaduni wa Uswidi.

Kwenda shule ni muhimu kwa watoto na vijana nchini Uswidi. Shuleni utajifunza hisabati, sayansi, masomo ya kijamii, jiografia, michezo na muziki. Wanafunzi wote husoma Kiswidi na Kiingereza.

Una siku za shule kwa wiki na kwa kawaida una kazi ya nyumbani ya kufanya baada ya shule. Siku ya kawaida shuleni huanza karibu saa mbili asubuhi na huisha alasiri. Mbali na kuwa darasani na kujifunza masomo tofauti, utakuwa na mapumziko ya chakula cha mchana na kati ya masomo ambapo unapata kuwajua wanafunzi wenzako.

Shuleni, ni muhimu kwa wanafunzi kuonyesha heshima kwa walimu na pia kwamba walimu waonyeshe heshima kwa wanafunzi. Unaweza kutumia majina ya kwanza ya walimu wako unapozungumza nao. Ni jambo la kawaida kwa wanafunzi kuzungumzia mada tofauti kwa uwazi na walimu.

Nchini Uswidi, elimu ya watoto si jukumu la shule pekee. Wazazi walezi pia wana jukumu muhimu. Walimu huwa na mikutano ya mara kwa mara na wanafunzi na wazazi/walezi kuzungumza kuhusu jinsi kazi yao ya shule inavyoendelea na jinsi mwanafunzi anavyoweza kupata msaada anaohitaji.

Walimu wanaweza pia kuzungumza na mwalimu na wazazi wake ikiwa mwanafunzi huyo hafuati sheria shuleni. Hakuna mwalimu shuleni anayeweza kutumia dhuluma dhidi ya mwanafunzi. Wakati mwanafunzi hafuati sheria za shule, kuna njia nyingine za kutatua.

Unaweza kupokea usaidizi wakati wa masomo yako

Ni muhimu kwamba vijana wajisikie vizuri. Ndiyo maana shule za Uswidi zina wafanyakazi maalum wanaoweza kukuongoza na kukusaidia wakati wa masomo yako. Kwa mfano, kuna washauri na wauguzi wa shule wa kuzungumza nao ikiwa una matatizo au maswali kuhusu masomo yako, marafiki au familia. Wana wajibu wa usiri kuhusu kile ulichowaambia. Hii inamaanisha kwamba unaweza kuzungumza na mshauri au muuguzi wa shule kuhusu mambo ambayo huwezi kuthubutu au hutaki kuzungumza na familia au marafiki zako.

Mbali na kukusaidia na hali yako ya kiakili na kimwili, shule pia zina mshauri wa masomo. Mshauri wa masomo anaweza kukusaidia kujua unachotaka kufanya baada ya kumaliza shule. Wanaweza pia kukusaidia kutuma maombi ya elimu ya juu na kukuambia kuhusu kazi tofauti na machaguo ya taaluma.

Elimu ya juu

Unapomaliza shule ya msingi, unapendekezwa kuendelea kusoma katika shule ya sekondari. Kuna mipango mingi tofauti ya shule ya sekondari yenye utaalamu tofauti wa masomo. Inakupa fursa ya kujifunza kitu ambacho unapendelea sana.

Maswali ya kufikiria na kuzungumzia:

Shule hufanya kazi vipi katika nchi yako ya asili? Je, kuna tofauti au mifanano gani hapo ikilinganishwa na Uswidi?
Je, una mpango wa kile unachotaka kusomea au kufanya kazi katika siku zijazo?

Marafiki na mahusiano

Kukutana na marafiki wapya ni njia rahisi kwako kuingia katika jamii ya Uswidi. Inafurahisha kuchangamana na marafiki na wanaweza pia kuwa wa usaidizi mzuri kwako unapokuwa mgeni nchini Uswidi. Kupitia marafiki utapata jumuiya katika nchi yako mpya na unapoishi. Pia ni njia nzuri ya kufanya mazoezi ya lugha ya Kiswidi.

Jinsi unavyoweza kukutana na marafiki wapya

Kukutana na marafiki wapya katika nchi mpya kunaweza kuonekana kuwa ngumu mwanzoni. Eneo moja unapoweza kukutana na marafiki wapya ni shuleni, ambapo unaweza kutangamana na wanafunzi wenzako wapya na wanafunzi wengine kila siku. Nchini Uswidi, ni jambo la kawaida kwa watu kuendelea kuchangamana hata baada ya mwisho wa siku ya shule katika nyumba ya kila mmoja, katika kituo cha burudani au kupitia shughuli mbalimbali. Nchini Uswidi, watoto na vijana huchangamana bila kujali jinsia, dini au nchi ya asili.

Wengi watakutana na marafiki kupitia vipendwa vya kawaida. Mifano ya vipendwa hivyo inaweza kuwa michezo, muziki, filamu na kusoma. Kuna vyama vya michezo unavyoweza kujiunga navyo na maeneo mengine ya kukutana kwa ajili ya vipendwa tofauti.

Marafiki mtandaoni

Watu nchini Uswidi wamezoea kutumia teknolojia na intaneti katika maisha yao ya kilas siku. Marafiki wanaokutana kwa kawaida huwasiliana kwa kupiga simu, kutuma ujumbe wa maandishi na kukutana katika majukwaa mengine ya kawaida mtandaoni. Baadhi yao hujumuika katika maisha halisi na mtanaoni na wengine huchangamana mtandaoni pekee. Kucheza michezo mtandaoni ni njia ya kawaida ya kukutana na marafiki.

Fikiria kuhusu hii

Ingawa inafurahisha kupata marafiki wapya na kuzungumza na watu mtandaoni, kuna baadhi ya sheria rahisi ambazo kila mtu anapaswa kufuata.

Picha na ujumbe: Si kila mtu ndiye alivyojitambulisha mtandaoni. Kwa hivyo ni muhimu kufikiria kabla ya kutuma Picha na ujumbe wa maandishi mtandaoni. Kwa mfano, ikiwa umetuma picha, huwezi kuathiri jinsi inavyotumiwa na wengine.
Nenosiri: Kamwe usifichue manenosiri yako. Ikiwa nenosiri lako limeshirikiwa na mtu mwingine, unapaswa kubadilisha nenosiri lako.
Kuwa mwangalifu ikiwa utakutana na mtu ambaye hujawahi kutana naye hapo awali. Kamwe huwezi kuwa na uhakika kwamba mtu huyo ndiye aliyejitambulisha mtandaoni.
Kuwa mwangalifu jinsi unavyojieleza katika ujumbe wa maandishi, au kile unachoandika kuhusu wengine. Ujumbe wa maandishi unaweza kufasiriwa kwa njia tofauti na watu tofauti na kwa hivyo unaweza kuumiza, hata ikiwa haikuwa nia yako.

Marafiki na mahusiano nchini Uswidi

Watu wa jinsia na asili tofauti mara nyingi huchangamana nchini Uswidi. Urafiki unaweza kuonekana kuwa tofauti. Jambo la kawaida kwa wote ni kwamba unaonyesha fadhili na kupendezwa na kila mmoja.

Kuwa mwenye fadhili na kupendezwa kunaweza katika visa fulani kumaanisha kwamba kunaweza kuwa na uhusiano wa kimapenzi lakini pia kunaweza kuwa ishara ya urafiki. Ikiwa huna uhakika kuhusu uhusiano ulionao, ni muhimu kwamba uzungumze na mhusika.

Ridhaa ni muhimu

Ikiwa unaanza uhusiano wa kimapenzi na mtu mwingine, ni muhimu kuheshimu mapenzi ya mtu huyo, pamoja na yako pia. Ridhaa inamaanisha kwamba watu wote wawili katika uhusiano lazima watake kushiriki, kwa mfano, katika tendo la ngono. Ikiwa mtu mmoja hataki, hiyo inamaanisha kwamba yule mwingine lazima akubali.

Soma zaidi kuhusu ridhaa (kwa Kiswidi)External link, opens in new window. External link.

Soma zaidi kuhusu ngono, mwili na afya (kwa Kingereza) External link.

Uonevu

Uonevu unaweza kuwa wa kimwili na wa kisaikolojia na unaweza kupatikana shuleni, wakati wa burudani na mtandaoni. Uonevu unamaanisha mtu kumpiga au kumuumiza mtu mwingine, kusema mambo ya kudhalilisha na kueneza uvumi. Inaweza pia kumaanisha kumfanya mtu mwingine ahisi kutengwa au kutokubalika.

Ikiwa wewe au mtu mwingine anaonewa, unaweza kuzungumza na mwalimu, mshauri wa shule au mtu mzima mwingine unayemwamini na kumwambia kilichotokea.

Maswali ya kufikiria na kuzungumzia:

Una vipendwa vyovyote? Je, unawezaje kupata watu wenye nia moja kushiriki kipendwa chako?
Je, kuna tofauti zozote kati ya jinsi mahusiano yanavyofanya kazi nchini Uswidi, ikilinganishwa na kile ulichozoea?

Maneno ya kawaida
Kiswidi	Kiingereza	Kiswidi
Karibu	Welcome	Välkommen
Hujambo	Hello	Hej
Habari zako?	How are you?	Hur mår du?
Nzuri	I am fine	Jag mår bra
Asante	Thank you	Tack
Karibu	You are welcome	Varsågod
Tafadhali	Please	Snälla
Samahani	Sorry	Förlåt
Unaitwaje?	What is your name?	Vad heter du?
Jina langu ni …	My name is ...	Jag heter ...
Sielewi	I do not understand	Jag förstår inte
Sizungumzi Kiswidi	I do not speak Swedish	Jag pratar inte svenska
Kwaheri	Goodbye	Hej då

Kwa watoto na vijana

Maswali ya kufikiria na kuzungumzia:

Mkataba wa Haki za Mtoto

Dharura ya papo hapo

Unaweza kusoma kuihusu kwenye ukurasa huu:

Maswali ya kufikiria na kuzungumzia:

Unaweza kusoma kuihusu kwenye ukurasa huu:

Maswali ya kufi­kiria na kuzun­gumzia:

Maswali ya kufikiria na kuzungumzia: